Vaste exposities 2023 Vrouwengalerij Deze plaats is het educatieve centrum van de synagoge. Naast een groot aantal voorwerpen die ieder hun eigen verhaal vertellen over de rijke joodse religieuze historie in Borculo staan er ca. 400 boeken en naslagwerken over de joodse historie en cultuur. Deze kunnen ter plaatse worden geraadpleegd, maar ook worden uitgeleend voor studie, e.d. William Lowenberg-Corner Het voorportaal op de eerste verdieping herbergt de Willi Löwenberg-corner. Daarin wordt met behulp van ingesproken teksten bij beelden en foto’s het verhaal verteld over de indrukwekkende geschiedenis van een 16 jarige jongen uit Borculo die zeven kampen overleefde. De gedenkplaat Deze is aangebracht in de overdekte doorgang van de sjoel naar het mikwe. De plaat heeft de vorm van een uitvergrote Stolperstein. Hierop worden de 86 vermoorde joodse inwoners van Borculo herdacht met een Jizkor, een gebed ter nagedachtenis aan de overledenen. Foto’s en verhalen Op verschillende plekken in de synagoge en in het mikwe worden foto’s vertoond die verhalen vertellen over Joodse inwoners van Borculo. De exposities kunnen worden bezocht op dinsdag, donderdag en vrijdag. Opening van 09:00 uur tot 16:00 uur. In juli en augustus zijn we open op de zaterdagen van 12:00 tot 16:00 uur. Toegang gratis, een gift wordt gewaardeerd. Op overige dagen op afspraak via secretariaat.

Paul van der Steen Paul van der Steen studeerde eind jaren ’70 in Groningen op Kunstacademie Minerva, waar hij schilderlessen kreeg van o.a. Matthijs Röling, Wout Muller en Leo Schatz. Toen had hij nog de intentie om schilder te worden. Maar om in zijn levensonderhoud te voorzien werd hij na het afstuderen meer en meer tekenaar/illustrator. Eerst voor kinderbladen als Okki, Taptoe, Tikker, Bumper en Klapper en, nadat hij begin jaren ’90 naar Amsterdam verhuisde, kwam hij in de journalistiek terecht, bij dagblad Het Parool. Vandaaruit kwamen de andere broodheren (en -dames), zoals NRC Boeken, OPZIJ, Wordt Vervolgd (van Amnesty) en VARA TV Magazine. Begin 2022 heeft hij alle journalistieke werkzaamheden vaarwel gezegd en is hij weer vrij kunstenaar. Zal hij nu weer gaan schilderen, zoals in de jaren ’70 en ’80 met gouaches en olieverfschilderijen? Vooralsnog zijn potlood, balpen en tekenstift nog de favoriete materialen. Maar wie weet… Alle tijd en ruimte in Borculo. De expositie van 27 juli t/m 11 augustus is opgebouwd met tekeningen uit voorgaande jaren: - In 2016 maakte hij voor de Nederlandse vertaling van de essaybundel uit 1927 'Joden op drift' van Joseph Roth een tiental prenten. Joseph Roth beschrijft op indringende wijze de vlucht van Oost-Joden naar het westen, en het dreigende gevaar dat hij voor joden aan zag komen in Duitsland. - In 2016 tekende hij bij een recensie in NRC Boeken een prent van de joodse dichteres Hanny Michaelis, vanwege haar buitengewoon indrukwekkende Oorlogsdagboeken die na haar dood werden gevonden. - In 2021 maakte hij een kleine serie portretten van joodse ingezetenen van Borculo die in de tweede wereldoorlog zijn gedeporteerd en vermoord. Een paar van deze portretjes zijn opgenomen in de gids van de stadswandeling 'Sporen van joods leven'. - In 2022 tekende hij een portret van William Lowenberg, de man die zeven concentratiekampen overleefde, emigreerde naar de Verenigde Staten en zijn leven lang een hechte band met de synagoge in Borculo onderhield.

Educatieprogramma’s 2023 Voor primair onderwijs Lees, kijk, doe en praat-route In de synagoge kun je aan de hand van een boekje op 9 plaatsen lezen over mensen, kijken naar voorwerpen en in gesprek gaan over vrijheid. Onderweg kom je ook verschillende weetjes en QR- codes tegen. Tijdens de route kun je verschillende vragen in het boekje met een pen of potlood beantwoorden om zo stil te kunnen staan bij wat vrijheid betekent. Het boekje mag je meenemen. Struikelstenen schoonmaken Een klas van de Jorisschool maakt jaarlijks alle struikelstenen in Borculo schoon. Een klas van De Keikamp doet dit in Geesteren. Mocht een andere school dit ook eens willen doen, dan kan men contact opnemen met ons.. Voor voortgezet onderwijs Wordt gemist Wie denkt er nog aan de joodse inwoners van Borculo die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord? Ga met je schoolklas op zoek naar de levensverhalen van deze joodse plaats- en leeftijdsgenoten. Dit kan via lesmateriaal van het Joods Monument in samenwerking met ons.

Overzicht Concerten, lezingen en cursussen 2023 Zondag 29 januari - 14:00 uur Vrije toegang, een gift wordt zeer gewaardeerd Lezing ‘Ik hoop dat alles weer gewoon wordt’ Mirjam Schwarz, 2e William Lowenberglezing Op 11 februari 1943 schrijft Thea deze zin in haar dagboek. Ze weet dan al dat haar ouders en zusje zijn weggevoerd. Met Thea’s dagboek als rode draad schreef Mirjam Schwarz, samen met Hans Bouman, het boek ‘Ik hoop dat alles weer gewoon wordt’. Een verhaal over liefde onder een tragisch gesternte en over de ondergang van de florerende Joodse gemeenschap in Winterswijk. -‘Het boek van Mirjam Schwarz is een indrukwekkend monument dat, samen met heel veel andere monumenten, bijdraagt aan hoe wij de oorlog herdenken.’ - (Uit het voorwoord van Gerdi Verbeet. Voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei). Na de lezing krijgt elk van de 101 joodse inwoners van Borculo, Geesteren, Eibergen en Neede die in de oorlog zijn vermoord een naam, als die wordt voorgelezen bij het lichtmonument buiten. . Lees meer over mirjamschwarzwinterswijk Zondag 5 maart - 14.30 uur Kosten: € 15,00 (donateurs € 12:50) Concert Klezmerband ‘Simits’ Liefde voor muziek paren aan vriendschap, spontaniteit en gezelligheid. De optredens van Simits bevatten precies die componenten. Het gaat om plezier maken en plezier geven. De muziek van Simits is typisch Jiddisch. Dat betekent vrolijk en blijmoedig, maar tegelijkertijd ook droevig en melancholisch. Max Silverenberg speelt zelf de sopraansaxofoon en zingt de meest gevoelige liedjes. Naast hem staat Kees de Wit, die met zang, klarinet, fluit, altsaxofoon en cajun bijna alle kleuren van het gevoelspalet benut. René Vermaes is virtuoos op bandoneon, gitaar, piano en voetbas. Ruud Sempel is met zijn bas de stuwende kracht en de ritmische basis. Lees meer over ‘Simits’ op Simitsklezmer Maandag 13, 20, 27 maart, 3, 17, 24 april - 13:30 uur Cursusprijs: € 60,00 (donateurs €55,00). Voor losse middagen: € 12,50 Cursus Klassieke muziek in vogelvlucht Kees van Zutphen, muziekgids Een cursus waarin alle genres uit de klassieke muziek in een breed palet voorbijkomen en dat op de hem zo kenmerkende en deskundige wijze door Kees van Zutphen kleurrijk wordt ingevuld. Iedere middag een nieuw genre. De opera, de symfonie, kamermuziek, concerten (2x) en andere vocale muziek. Kortom, alles wat de klassieke muziekwereld zo rijk maakt. Voor beginners, gevorderden en fijnproevers! Als geen ander weet muziekkenner Kees van Zutphen mensen te boeien met zijn verhaal. Behalve bij lezingen in de synagoge is hij ook betrokken bij theater De Reggehof in Goor, waar hij concerten inleidt en lezingen en cursussen verzorgt. Zondag 26 maart - 14.30 uur Kosten € 17,50 (donateurs € 15,00) Concert ‘De Grens’ Ekaterina Levental, totaaltheater Ekaterina Levental w erd geboren in Tasjkent, de hoofdstad van Oezbekistan, een republiek in de voormalige Sovjet Unie. Als tiener vluchtte zij samen met haar familie uit haar geboorteland. Door oplaaiend antisemitisme werd het voor hen levensgevaarlijk. Zij kwam tenslotte in Nederland aan. Zij studeerde zang aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag en harp aan de conservatoria van Enschede, Detmold (Duitsland) en Rotterdam. ‘De Grens’ is het vervolg op de succesvolle solo ‘De Weg’, waarin zij vertelde over haar vlucht uit de Sovjet-Unie. In haar nieuwe indrukwekkende onewomanshow vertelt Ekaterina Levental over haar zoektocht naar een nieuwe identiteit. Ze speelt, zingt en begeleidt zichzelf op de harp, terwijl ze het relaas vertelt van een jonge vrouw die vecht voor haar bestaan. Totaaltheater pur sang! Lees meer over ekaterinalevental Zondag 30 april - 11:00 uur Kosteloze deelname, een gift wordt zeer gewaardeerd Open Joodse Huizen Een huis is op zijn eigen manier een verhalendrager en het is mooi om dat één keer per jaar te belichten’, aldus de initiatiefnemer van Open Joodse Huizen, Denise Citroen, 2012. Vertellers, bezoekers en bewoners delen verhalen in huizen waar mensen woonden en werkten tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Om 11:00 uur begint het verhaal in de synagoge en vervolgens staat de deur gastvrij open van 2 woonhuizen in Borculo, die van dit herdenken getuigen: de voormalige joodse school en het voormalige woonhuis van de familie Heijmans. De huidige bewoners en de bewoners van weleer, voor zover zij nog in leven zijn, vertellen over de geschiedenis die aan deze huizen verbonden zijn. Dat levert verrassende, ontroerende verhalen op. Lees meer over Openjoodsehuizen Zondag 30 april - 14:30 uur Vrije toegang, een gift wordt zeer gewaardeerd 5 mei-lezing De Joodse Raad van Amsterdam Bart van der Boom, historicus, genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2022 Het getto van Amsterdam werd in opdracht van de Duitsers bestuurd door de Joodse Raad. Het begon in 1942 met een oproep aan de Amsterdamse Joden om hun wapens in te leveren. Het preekte consequent gehoorzaamheid aan Duitse bevelen, ook toen in juli 1942 de deportaties begonnen. Wie bij de Joodse Raad werkte, was van die deportaties vrijgesteld, tot de zomer van 1943, toen ook zij werden afgevoerd. ‘Joodse Raad’ staat tegenwoordig voor het ergste soort verraad – verraad van ‘eigen’ mensen, in een laffe poging zelf buiten schot te blijven. Tijdens de oorlog konden velen het bestaan en het beleid van de Joodse Raad billijken als de enige mogelijkheid om te redden wat er te redden viel. Lees meer over Bartvanderboom en dejoodseraad Woensdag 10, 17, 24, 31 mei - 19:30 uur Cursusprijs: € 45,00 (donateurs € 40,00). Voor losse avonden: € 12,50 Kunstlezingen ‘Animal Art’ Jaap Nijstad, kunsthistoricus Afbeeldingen van dieren in de beeldende kunst zijn misschien wel zo oud als de beschaving. We komen ze tegen op de wanden van de grotten en rotsen uit de prehistorie. En vanaf dat moment hebben ze vrijwel continu deel uitgemaakt van onze wereldwijde beeldcultuur. Het is boeiend om te ontdekken dat dieren zo rijkelijk aanwezig zijn in Bijbelse-, mythologische-, historische- en fantasieverhalen en dat ze daarmee ook hun weg hebben gevonden naar de uitbeelding van die verhalen op schilderijen en tekeningen, in sculpturen en in tal van andere culturele uitingen. We kunnen er bijna een compleet overzicht van stijlen en stromingen van presenteren. En dat is precies wat we in vier lezingen gaan doen, zoals altijd met gebruik van veel beeldmateriaal en anekdotes, bijvoorbeeld over Rembrandts olifant en de geit van Picasso. Lees meer over Jaapnijstad Zondag 14 mei - 15.00 uur Kosten: € 17,50 (voor donateurs € 15,00) Concert ‘Leven en Liefde’ Duo Huijnen en Hopman Marieke Hopman 1981) behoort tot de top van accordeonisten in Nederland. Na een voltooide pianostudie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag behaalde ze in 2009 summa cum laude een master voor accordeon aan The Royal Danish Academy of Music in Kopenhagen. Cécile Huijnen (1965) studeerde bij Davina van Wely en Jaap van Zweden. Ze won op jonge leeftijd de hoofdprijs van het Oskar Back Vioolconcours. Ze studeerde cum laude af en werd aangesteld als concertmeester van het Nederlands Balletorkest. Cécile en Marieke maken van ieder concert een beleving: meeslepende muziek, afgewisseld met persoonlijke verhalen, waarbij ze het publiek actief betrekken. Alles kan en alles mag. De unieke combinatie van viool en accordeon blijkt een schot in de roos, de klankkleuren zijn ongeëvenaard. Hun stijl is zowel expressief, virtuoos en swingend, als speels en intiem. Een unieke belevenis! Lees meer over Duohuijnenenhopman Bestellen en betalen gebeurt via onze webwinkel. Reserveren kan ook door het bedrag te storten op NL39 RABO 0145 3905 19 t.n.v. Stichting Synagoge Borculo met vermelding van het evenement je emailadres.Je ontvangt een bevestiging per mail of post, dat geldt als toegangsbewijs. Zonder inschrijving vooraf is entree mogelijk, mits het aantal bezoekers daarmee de 50 niet overschrijdt i.v.m. veiligheidsvoorschriften. Gelijk bestellen is dus raadzaam. Betalen zonder voorinschrijving kan contant of d.m.v. ter plaatse pinnen.

Evenementen 2023 Open Monumentendagen 2023 Op zaterdag 9 en zondag 10 september van 12:00 tot 16:00 uur. Toegang: gratis. Een gift wordt gewaardeerd. De Stichting Open Monumentendag werd in 1986 opgericht. De nieuwe Monumentenwet 1988 zorgde ervoor dat monumenten in het land dichter bij de mensen kwamen te staan. Het publiek was enthousiast. Open Monumentendag bracht op laagdrempelige wijze een breed publiek met monumenten in aanraking en vergrootte zo de belangstelling en daarmee de instandhouding van monumenten. De synagoge in Borculo opent haar deuren gastvrij voor bezoekers tijdens de landelijke open monumentendagen. Van 12:00 tot 16:00 uur is iedereen van harte welkom en wordt in de gelegenheid gesteld een kijkje te nemen in de synagoge en het daarnaast gelegen mikwe, het rituele badhuis. Gidsen zijn aanwezig om, wanneer gevraagd, het verhaal te vertellen dat verbonden is met de geschiedenis van de joden in Borculo door de eeuwen heen. De synagoge is onlosmakelijk verbonden met de Borculose gemeenschap en daarmee een publiek historisch monument dat het verdient bewaard en gekoesterd te worden. Nadat het een aantal jaren volkomen verkommerd was, is het door de inspanningen van velen geworden tot wat het nu is, een luisterrijk gebouw dat een rijkdom aan herinneringen in zich bergt. Herinneringen die doorverteld moeten blijven worden. Onder het motto ‘Herdenken is doorgeven’ heeft de stichting zich tot taak gesteld de geschiedenis te blijven vertellen. Dat krijgt vorm door het ontwikkelen van educatieve projecten voor scholieren, de inrichting van exposities, een rijk voorzien documentatiecentrum, een stadswandeling ‘Sporen van Joods leven’ en rondleidingen, ook tijdens de openstelling tijdens de Open Monumentendagen.

Bestellen kan als volgt: Je hoeft je niet per mail aan te melden. Inschrijven gaat het gemakkelijkst via onze webwinkel: Let hier op: kies de juiste variant: niet-donateur of donateur. Je kunt je ook inschrijven door betaling van de toegangsprijs naar de rekening van de Stichting Synagoge Borculo: NL39 RABO 0145 3905 19. Met vermelding van de programma-activiteit(en), het aantal personen en je emailadres. Je ontvangt dan een bevestiging per mail, dat geldt als toegangsbewijs. Zonder inschrijving vooraf is entree mogelijk, mits het aantal bezoekers daarmee de 50 niet overschrijdt i.v.m. veiligheidsvoorschriften. Voorinschrijven is dus raadzaam. Betalen zonder voorinschrijving kan contant of d.m.v. pinnen.